Świat jaki znamy zmienia się na naszych oczach. Znowu.
Burmistrzowie 16 amerykańskich miast rozpoczynają pilotażowy program tzw. bezwarunkowego dochodu podstawowego. Jest to społeczno – polityczny model finansowy, zakładający stały dochód dla obywatela, bez względu na sytuację materialną i status na rynku pracy. Dochód podstawowy w swoim założeniu zakłada wypłaty ustalonej prawem kwoty każdemu obywatelowi. W wersji o której piszę, nazwanej Mayors for a Guaranteed Income, mają to być “niektórzy” mieszkańcy. Na razie nie jest sprecyzowane kto miałby się na niego kwalifikować. Pierwszym inwestorem programu został szef Twittera, Jack Dorsey, który przeznaczył na ten cel 3 miliony dolarów.
Wbrew pozorom pomysł bezwarunkowego dochodu podstawowego nie jest nowy. Pojawił się po raz pierwszy pod koniec XVIII wieku, jako Berkshire Bread Act, jako koncept walki z ubóstwem w Anglii i Walii i był nowelizacją Elizabethan Poor Law. W USA, jeszcze za czasów prezydenta Richarda Nixona, prawie udało się taki koncept zrealizować. Plan zakładał wtedy gwarantowany i bezwarunkowy dochód dla czteroosobowej rodziny na poziomie 1600 dolarów rocznie. Jednym z orędowników programu był Martin Luter King. W roku 2013 powstała Europejska Inicjatywa Obywatelska na rzecz Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego. W Szwajcarii pod takim projektem jednego z senatorów podpisało się aż 120 tysięcy mieszkańców. W Finlandii w styczniu 2017 roku rozpoczeto dwuletni eksperyment polegający na wypłacaniu dwóm tysiącom bezrobotnych kwoty 560 euro bez konieczności jakiegokolwiek świadczenia pracy. Program zakończył się w 2019 roku, po czym rząd fiński ogłosił, że nie będzie kontynuowany. W 2019 roku wprowadzenie dochodu podstawowego na poziomie 780 do 1330 euro miesięcznie zapowiedział rząd Włoch. Nie jest to jednak dochód bezwarunkowy. Aby móc się o nie ubiegać, trzeba spełniać ściśle określone kryteria finansowe. Dochód rodziny składającej wniosek nie może przekraczać 9360 euro rocznie, a wartość mieszkania nie może przekraczać 30 tysięcy euro. Indywidualny wnioskodawca nie może posiadać majątku większego niż 6 tysięcy euro, a rodzina – 10 tysięcy euro. W maju tego roku Gwardia Finansowa we Włoszech odkryła, że wśród beneficjentów programu byli bossowie mafii z włoskiej Kalabrii.
Podobne koncepcje pojawiały się także w różnych okresach w historii w Kanadzie, Nowej Zelandii, USA i UK, Niemczech czy Namibii. Zwolennikami dochodu podstawowego są także Mark Zuckerberg, Elon Musk, czy twórca usługi www Tim Berners-Lee.
Karol Marx uznawał bezwarunkowy dochód podstawowy jako jeden z warunków do zaistnienia komunizmu.
Zobacz więcej