W dniach 17-21 maja w niektórych częściach kraju mogą zawyć syreny alarmowe. Wiąże się to z krajowym ćwiczeniem RENEGADE/SAREX-21. To jedyny test systemu syren alarmowych podczas którego możesz usłyszeć faktycznie sygnał alarmu.

Status Renegade

Renegade, z języka angielskiego renegat, to termin używany do określenia statku powietrznego, który może być użyty jako środek ataku terrorystycznego z powietrza. Nadanie statkowi powietrznemu takiego statusu wiąże się z poddaniem go pod przepisy przeciwdziałania opartym o regulacje narodowe ustanowione przez właściwe władze państwowe (zdefiniowane ogólnie dla wszystkich krajów NATO). Powstanie zagrożenia wykorzystania statku powietrznego do użycia w ataku terrorystycznym ustala się na podstawie informacji przekazanych przez stanowisko dowodzenia systemu NATINADS (NATO Integrated Air Defense Systems) lub organy kontroli ruchu lotniczego państw sąsiednich, cywilnej służby kontroli obszaru, cywilnych organów ATS (Air Traffic Services), wojskowych lotniskowych organów ruchu lotniczego lub uprawnionych służb wojskowych lub państwowych.

Renegade, a inne testy

Organizatorem krajowego ćwiczenia RENEGADE/SAREX-21 jest Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych. Alarmowanie z użyciem syren będzie miało miejsce tylko w lokalizacjach znajdujących się w ramach ćwiczenia na trasie ewentualnego przelotu statku powietrznego, czyli najprawdopodobniej jedynie w części powiatów i miast na prawach powiatu. Największą różnicą w stosunku do testów sprawności systemów syren alarmowych – takich jak te organizowane przy okazji obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego – jest fakt wyemitowania w ramach treningu dźwięku modulowanego trwającego trzy minuty – oznaczający ogłoszenie alarmu oraz dźwięku ciągłego trwającego trzy minuty – oznaczającego odwołanie alarmu.

SWO

Systemy syren alarmowych są częścią Systemu Wczesnego Ostrzegania, które mogą być wykorzystywane do ostrzegania i alarmowania ludności, właśnie w ramach SWO. Innymi sposobami informowania ludności o zdarzeniach mogącym wpływać na ich bezpieczeństwo są komunikaty i ostrzeżenia nadawane przez regionalne i lokalne stacje radiowe czy telewizyjne, systemy telekomunikacyjne, jak będący obecnie w fazie testów system SMS, czy aplikacje mobilne typu RSO lub radiowe komunikaty RDS, a także komunikaty przekazywane za pośrednictwem urządzeń nagłaśniających w zakładach pracy czy zamontowane na pojazdach. Pamiętać należy jednak przede wszystkim o adekwatności wykorzystywanego kanału do rodzaju i skali zagrożenia. Nie każde zagrożenie występujące na terenie gminy, powiatu czy województwa musi i będzie uruchamiało jednocześnie wszystkie możliwe kanały informowania. W przypadku systemu syren alarmowych będą to więc zdarzenia o najcięższym charakterze. Jednym z takich zdarzeń może być to dotyczące naruszenia przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej przez statek powietrzny o statusie RENEGADE, stwarzający potencjalne zagrożenie dla ludności cywilnej.

Podstawą prawną funkcjonowania systemów wczesnego ostrzegania są Ustawa z dnia 21 listopada 1967 roku o Powszechnym obowiązku obrony RP – art. 17 ust. 7, rozporządzenie Rady Ministrów  w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin – par. 3 pkt. 6 oraz stosowne zarządzenia wojewodów w sprawie organizacji i działania systemu wczesnego ostrzegania. Celem systemu jest wykrywanie zagrożeń, informowanie o nich ludności oraz utrzymanie w gotowości do rozwinięcia systemu wykrywania i alarmowania, w tym wojewódzkiego systemu syren alarmowych. Organizacją systemu na szczeblu województwa zajmują się wojewodowie, na potrzeby realizacji zadań systemu w sytuacji wystąpienia zagrożeń i zdarzeń o charakterze ponadlokalnym. Na szczeblu powiatu starostowie oraz prezydenci miast na prawach powiatu, a na szczeblu gminnym wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast.

Ćwiczenia Renegade-Sarex

Ćwiczenia Renegade-Sarex to cztery epizody. Pierwszy (opisywany) będzie dotyczył uprowadzenia cywilnego statku powietrznego, jako możliwego środka ataku o charakterze terrorystycznym, stanowiącego zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. Drugim z epizodów będzie operacja masowej ewakuacji (ang. MASSEVAC) w związku z kolizją dwóch okrętów z poszkodowanymi osobami na płonących i tonących jednostkach. Scenariusz zakłada przeprowadzenie akcji ratowniczej, ratowanie mienia wojskowego oraz transport poszkodowanych do placówek medycznych. Kolejne dwa epizody będą związane z przeprowadzeniem akcji poszukiwawczo – ratowniczych po zdarzeniach lotniczych (aplikacyjne rozbicie się statków powietrznych w terenach trudno dostępnych).

Głównym celem ćwiczenia jest sprawdzenie zdolności Sił Zbrojnych RP i układu pozamilitarnego, jako elementów systemu bezpieczeństwa państwa, do przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym właściwym dla systemu obrony powierzanej oraz ratownictwa lotniczego i morskiego. Przedsięwzięcie szkoleniowe związane z możliwością uruchomienia systemów syren alarmowych może być przeprowadzone na terenie całego kraju. Pozostałe elkementy cwiczenia odbędą się na terenie województw zachodniopomorskiego, pomorskiego i mazowieckiego.