autor: Piotr Pawlenka

Kiedy na początku pandemii w niektórych miejscach w Polsce zdecydowano się skorzystać z syren alarmowych, tam, gdzie dają one możliwość nadania komunikatu głosowego, słyszeliśmy głosy, że ten przestrzały system trzeba zlikwidować. Bo przecież wszyscy mają telefony, Internet, telewizję. Raptem dwa lata później sytuacja wygląda zgoła inaczej.

Systemy syren alarmowych zainstalowane najczęściej na budynkach w miastach i wsiach są częścią szerszego Systemu Wczesnego Ostrzegania. Syreny mogą być wykorzystywane do ostrzegania i alarmowania ludności, właśnie w ramach SWO. Większość z nas do tej chwili nawet nie wiedziała o ich istnieniu. Kiedy na początku pandemii w niektórych miejscach w Polsce zdecydowano się skorzystać z syren alarmowych, tam, gdzie dają one możliwość nadania komunikatu głosowego, słyszeliśmy głosy, że ten przestrzały system trzeba zlikwidować. Bo przecież wszyscy mają telefony, Internet, telewizję. Kiedy jednak, po bandyckim ataku Rosji, wybuchła wojna na Ukrainie, nikt już tak nie uważa.

Prawo

Podstawą prawną funkcjonowania systemów wczesnego ostrzegania są Ustawa z dnia 21 listopada 1967 roku o Powszechnym obowiązku obrony RP – art. 17 ust. 7, rozporządzenie Rady Ministrów  w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin – par. 3 pkt. 6 oraz stosowne zarządzenia wojewodów w sprawie organizacji i działania systemu wczesnego ostrzegania. Sam trening sprawności syren alarmowych uregulowany jest w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2013 roku w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach, par. 10, ust. 3 i 4. Celem systemu jest wykrywanie zagrożeń, informowanie o nich ludności oraz utrzymanie w gotowości do rozwinięcia systemu wykrywania i alarmowania, w tym wojewódzkiego systemu syren alarmowych. Organizacją systemu na szczeblu województwa zajmują się wojewodowie, na potrzeby realizacji zadań systemu w sytuacji wystąpienia zagrożeń i zdarzeń o charakterze ponadlokalnym. Na szczeblu powiatu starostowie oraz prezydenci miast na prawach powiatu, a na szczeblu gminnym wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast. W związku z tym, że w systemie udział bierze wiele podmiotów (na poziomie powiatu czy gminy dochodzi do kolejnej fragmentacji, w skład systemu syren alarmowych wchodzą bowiem urządzenia zarówno miejskie, jak i te będące np. w zarządzie zakładów pracy) uznano, że stosownym będzie, raz w roku, przeprowadzenie testu sprawności całości systemu i jego synchronizacji. Taki test ma miejsce co roku, 1 sierpnia.

3 minuty

W trakcie treningu syren nadany zostanie 3 minutowy sygnał dźwiękowy ciągły. Oznacza on odwołanie alarmu. W obecnym stanie prawnym rozróżniamy jedynie dwa sygnały alarmowe – mówi o tym wpsominane już rozporządzenie Rady Ministrów – sygnał akustyczny modulowany trwający 3 minuty i informujący o ogłoszeniu alarmu oraz sygnał akustyczny ciągły, o którym wspomniano powyżej, a który nadawany był do tej pory w trakcie ćwiczeń, takich jak odbywają się każdego roku 1 sieprnia.

Na grafice przedstawione są sygnały alarmowe systemu wczesnego ostrzegania

Czy syreny są nam jeszcze do czegoś potrzebne

Opócz syren alarmowych dysponujemy również innymi sposobami poinformowania ludności o zdarzeniu mogącym wpływać na ich bezpieczeństwo. Są to komunikaty i ostrzeżenia nadawane przez regionalne i lokalne stacje radiowe i telewizyjne, systemy telekomunikacyjne, jak Alert SMS wykorzystywany przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, a także komunikaty przekazywane za pośrednictwem urządzeń nagłaśniających w zakładach pracy czy zamontowane na pojazdach. Syreny alarmowe wciąż pozostają jednak najbardziej uniwersalnym i najbardziej powszechnym środkiem pozwalającym dotrzeć do relatywnie największej grupy osób w jednej chwili i wciąż pozostają jednym z kluczowych elementów sprawnie działającej Obrony Cywilnej (Japonia). Nowoczesne, elektroniczne syreny alarmowe, które sukcesywnie zastępują wysłużone syreny mechaniczne, dodatkowo wyposażone są także w możliwość nadania komunikatu głosowego np. informującego o przyczynie wszczęcia alarmu.

 {loadmoduleid 1123}